Multimedia Art Productions

Predicant Diepelius - Johannes Daniël Dülcken - Johannes Lodewijk Dülcken

HET CONFLICT JOHANNES DANIEL DULCKEN - DIEPELIUS

Wanneer je de afkomst (milieu) van Johannes Daniel Dulcken kent, wordt het conflict met Diepelius heel transparant.

• Eberhard von Dülcken (ca 1535 - † 1617 Wuppertal-Elberfeld) - Wundarzt
• Johannes von Dülcken (1560 - † 1603) - Arzt
• Johannes Dülcken (3 Juli 1591 Wuppertal-Elberfeld † 12 Februari 1655 Wuppertal-Elberfeld) - Wundarzt, Rektor
• Eberhard Dülcken ( ca 1633 - Wuppertal Elberfeld - † 20 april 1699 - Berleburg) - Rektor - Pfarrer - Inspektor - Organist
• George Ludwig Dülcken (13 april 1679 Berleburg - † 21 augustus 1752 - Wingeshausen) - Pfarrer - Organist
• Johannes Daniel Dülcken(21 April 1706 –† 11 April 1757)

De administratieve functie van een Duitse Pfarrer, zijn verantwoordingsplicht aan de Inspektor (superintendent), het is allemaal perfect geregeld, en dagboek en jaarrekening is vanzelfsprekend.
Familie Dulcken komt in Antwerpen. De familie kijkt het eerst wat aan… dan sluit je je na anderhalf jaar officieel aan bij de gereformeerde kerk (Pasen 1740), in de periode dat ds. P. Craan actief is. Die mag dan wel later ‘zijn dismissie’ krijgen (iets met een huwelijk of krankzinnigheid?, Zie Dubuy* 128-131), maar was wel de enige – ook Dubuy* – die netjes ‘notulen’ laat maken, ondertekend door de secretaris en de predikant (de enige tot 1780 die dat doet). Ook de notulen rond de aanmelding van Dulcken zijn volledige en leerrijk.
Craan is aangesteld begin mei 1739.
In maart 1740 bespreken de deputaten de samenstelling van de gemeente: Er zijn 24 lidmaten (= volwassenen die aan het avondmaal gaan) en 11 tijdelijke in verband met het congres. Het aantal toehoorders is op dat moment 40, 50, hoogstens 60. (Dubuy* 128)
 
Daar voelt Dulcken zich wel thuis. Maar dan verdwijnt Craan en einde 1741 wordt Diepelius benoemd.
Eerst ook nog pais en vree. Dan zijn de Nederlandse congresgangers weg, maar is er veel duits sprekend militair personeel in de stad (Oostenrijkse Successieoorlog) – soms avondmaal met over de 100 communicanten… (Dubuy* 134).

Dr Dick Wursten

*Dr J. B. du Buy
DE GESCHIEDENIS VAN DEN BRABANDSCHEN OLIJFBERG Uitgegeven onder auspiciën van de
VEREENIGING VOOR DE GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH PROTESTANTISME BRUSSEL - 1960

HET CONFLICT

Johannes Daniel Dulcken was ouderling toen het conflict uitbrak (1751, ds. Diepelius had een dochter verwekt bij zijn nicht/huishoudster, gedoopt. Kind is kort nadien overleden, geheim gehouden). Deputaten stellen hem onder censuur, en er wordt een ‘boete-leerproces’ uitgewerkt, met een aantal termijnen. Kerkeraadslid Riemensnijder heeft zelf boter op z’n hoofd, dus weinig gezag. Dulken moet het samen met de deputaten uitleggen, en afdwingen. Lastig, krijgt hulp van de ds. Van Ossendrecht (net over de grens), Ze dringen aan op trouwen. En stemmen toe in een verkorte censuurperiode.

Het kind van Diepelius is geboren 1751. Diepelius moet voor de synode verschijnen in Den Haag (10-8-1751). Diepelius ontkent eerst. Dan ‘onder tranen van berouw etc..” Onder censuur gezet. 22-8-1751: Ds. Anemaat van Ossendrecht en Dulcken overtuigen het koppel te trouwen (zie hier in het kerkboek). De linkerpagina is helemaal aan dit huwelijk gewijd.
Ze krijgen later ook nog kinderen. Dit is dus in der minne geschikt of met de mantel der liefde bedekt.

Den Eerw: Heer Johannes Diepelius
J:M: geboren te Heijger* uit Nassau
dillenburghe, bedienaer des goddé,,
lijken woonts inde Kruisgemeente
te Antwerpen
met
Juffu Johanna Elizabet Eichartin
zijne Nigte J:D: ook aldaer
geboren, en wonagtig te Ant,,
werpen voor het tegenwoordige.
Desen endertrouis geschiet in te,,
genwoordighijt van den Heer
ouderling Johan Daniel Tulken*

* Haiger bij Dillenburg
* Dulcken

HET CONFLICT JOHANNES LODEWIJK DULCKEN - DIEPELIUS

Brief 16 meij 1774 Johannes Lodewijk Dulcken

Mijn vader (Johannes Daniël Dülcken) die in de dertig jaaren en veele van
de zelven alhier als ouderling gewoont, heeft hier
van de bitterste preuve tot in zijn eijnde gehad.
Uw Eerw. gelieve zig maar eens voor te stellen,
hoe aanstootelijk en beschimpelijk het voor ons
alle geweest is: toen hij (nu zijne vrouw) een
jonk meijsje zijne Nigte, (hem als Predicant aan
vertrouwt) verleijd en beswangert had, niet alleen
dit aan mijn vader onder de dierbaarste Eede
loogende maar om zijne leugene waarschijlijk
te maken de kraamvrouw dwong met den 6 of
7 de dag in de kerk gezeg en te komen ten perijkel
van haar leven en haar kort hierna holland
versond.

Brief 16 meij 1774 Johannes Lodewijk Dulcken

Mijne Moeder ( Susanne Maria Knoppffel) heeft met traanende oogen dikmaals
geklaagt hoe zij hem (Predicant Diepelius) bij het afsterven van mijn vader over
al heeft doen zoeken en eijndelijk in een herberg buijten
de stad gevonde zijnde was hij door dronkenschap onbequaam
om met vader te bidden. nu nog korteling heeft hij zig in
een herberg zoodanig bedronken dat hij bij waterlossing
zig zoo ergerlijk en onbeschaamt heeft gedragen, dat
Roomse mensen bij ons zijn gekomen met versoek van
hem te waarschuwen zig in ’t vervolg van zulke beest=
=agtigheid te wagten dat zij hem anders zijn schaam,
lijkheid zoude afsneijde etc.

BRIEVEN MET BETREKKING TOT HET CONFLICT - DIEPELIUS




Brief 22 maart 1752
Onbekende datum
Brief 29 mei 1753
Brief van Martinus Bom 24 Junij 1753
Brief 25 Junij 1753
Brief 5 Julij 1753


Brief 16 meij 1774
Brief 11 julij 1774
Brief 15 september 1774
Copije Attestatie J. Ludwig Reusch & Johan Jacob Schnell - 15 september 1774


Brief 4 September 1754
Brief 8 Maart 1775


BRIEF VAN MEJ. BRANGEERS - Geent den 9 Julius 1753.
Brief Egbert Hanssevoort 6 juli 1767






Brief Daniël Schnell 19 Juni 1774
Brief Johann Lodewijk Reusch 8 Julij 1774
Brief Daniël Schnell 9 Julij 1774
Brief Daniël Schnell 11 Julij 1774
Brief J.H. Kissing Zoonen 11 Jullij 1774
Brief Egbert Hanssevoort 13 Juli 1774
Brief Daniël Schnell 15 september 1774
Brief Catrina pieno 3 October 1774
Brief gebr. Oderman 5 october 1774
Brief Martinus Bom 18 October 1774
Brief Pieter Pieters buertman 19 October 1774
Brief in het handschrift van Dipelius(?) zonder datum
LIJST DER LEEDEN VAN DE GEMEENTE TE ANTWERPEN 1774


•••••niets te boek te brengen, maar alle deeze stukken bij malkanderen in een enveloppe te bewaaren in het laadje van het kleine kastje van Deputaaten. •••••

De zaak van Dipelius tot 19 September 1774
Dit papier behoort tot Art: 14 van den zaaken van Dipelius Pred: op den Olijvberg 18 september 1774



LIDSMAATEN van den BRABANTSE OLIJFBERG - ANTWERPEN

JACOB JORDAENS - ADRIAEN VAN STALBEMT - GUILIAM DE PAPE


Jacob Jordaens als luitspeler

VIDEO
De drie schilderijen

Dr J. B. du Buy
DE GESCHIEDENIS VAN DEN BRABANDSCHEN OLIJFBERG
Uitgegeven onder auspiciën van de
VEREENIGING VOOR DE GESCHIEDENIS VAN HET BELGISCH PROTESTANTISME
BRUSSEL - 1960

EEN ONAANGENAAM MENSCH OP DEN OLIJFBERG.