Jan Jansz. den Uyl was first recorded, already as a painter, in Amsterdam in March of 1619, when he married Geertje Treck. We do not know where den Uyl was born, or who his teacher was. Jan Jansz. den Uyl can be considered a trend-setter in the development of the modest Dutch ‘breakfast’ still life. Although he must have been successful in his own time, shortly after his death his work faded into oblivion until the early twentieth century. Reconstruction of den Uyl’s work had begun when it became clear that he usually signed his works with an image of an owl, Uyl (uil) being Dutch for owl. Only one work is known in which the owl mark is accompanied by a J JD: Uyl signature. The painter is well documented in Amsterdam from 1619 onwards and died there 24 November 1639.
Uijl ende Arent Jansen Uijl gebroeders de Magistris ontfangen ende uijtgewen by ons dryen geteyckent den 2 Junij 1635
Groot Rekenboeck
Wegen verscheidde personen.
Als mede wegende goederen
Van de Armen van Sint
Andries Hof
Op 8 oktober 1637 kocht Rembrandt een schilderij van Peter Paul Rubens (1577-1640). Hij betaalde er bijna 425 gulden voor aan advocaat Trojanus de Magistris.
Aankoop
Trojanus de Magistris was ook boekhouder van de schilder Jan Jansz Uyl. Uyl had het schilderij misschien wel van Rubens zelf gekregen, bij een uitwisseling. Rubens had namelijk ook drie schilderijen van Uyl. Toen Uyl geld leende van De Magistris, gaf hij het schilderij van Rubens als onderpand. De Magistris verkocht het vervolgens aan Rembrandt.
Deze transactie staat vermeld in het 'Groot Rekenboeck' van het Sint Andrieshofje. In dit register werden de inkomsten en uitgaven van de verschillende bewoners per persoon geregistreerd. Het Sint Andrieshofje is het oudste van de in Amsterdam nog bestaande hofjes. Het register bevindt zich in het Archief van het Begijnhof, waarin de administratie van verschillende hofjes is bewaard.
Jan Jansz. den Uyl & Jan Jansz. Treck - Still Life with a pewter Jug, Roemer and Porcelain
Jan Jansz den Uyl (Jan Jansz den Uuijl of Jan Jansz Vuijl )
Geboren ca 1596
Overleden 24-11-1639
Getrouwd 21-03-1621 met Geertie Jans Treck
Vader: Jan Hendricksz Treck (1560-1623)
Moeder: Griet Jansdr. (1574-?)
Jan Janszoon den Uyl werd geboren in 1595 of 1596. Op 21 maart 1619 ging de katholieke Den Uyl met de 19-jarige Geertje Jans Treck, de zus van de schilder Jan Treck in ondertrouw. Uit de inschrijving in de Amsterdamse puiboeken blijkt dat Den Uyl reeds in 1619 als schilder actief was.
21. 3. 1619 in het Puiboek te Amsterdam:
Jan Jansz Uyl oud 23 jaren, schilder, gheen ouders hebbende, wonende op de Nieuwe sijds achterburghwal.... en Giertie Jans (Treck) oud 19 jaren geassisteert met Jan Hendricsxz Trek hare vader, wonende als vooren.
In 1621 verkocht hij een erf op Rapenburg; in 1624 het ouderlijk huis met Brederode te paard in de gevel.
20-04-1638 verkocht hij zijn huis aan de Koningsgracht, nu Singel 376; zijn broer Arent woonde naast hem, nu Singel 378.
Het Singel aan de even zijde ca. 350-ca. 410, tussen de Heisteeg en de Raamsteeg. Op de kade, waar de fruitboeren hun oogst uit de zeilschepen hebben geladen, is de appelmarkt in volle gang. De appelmarkt werd op deze plaats gehouden van 1616.
Pieter van den Berge
Huwelijk Arent Uijl
Overlijden Arent 08-07-1637
22-01-1639
In 1637 vestigde zich op de Bloemgracht de stillevenschilder Jan Jansz. Uyl (geb. ca. 1595). Een steen,voorstellende de vogel, wiens naam hij droeg, liet hij in de gevel metselen.
Aan de Zuidzijde, midden laatste park (tussen de nrs. 135 en 143) vond men tot in onze eeuw de Uilengang, die met een knik doorliep tot de Bloemstraat, waar zij ook Uilenbakkers- of Suikerbakkersgang heette. Heeft de schilder op een der hoeken van deze gang inderdaad gewoond, dan bleef hij door dit slop deugdelijker vereeuwigd dan door zijn werken, waarvan weinig meer aan te wijzen is. Toch moet hij een bekwaam, zelfs een groot kunstenaar zijn geweest. De Antwerpse meester, P.P.Rubens, achtte het niet beneden zijn stand, drie stukken van de Amsterdammer aan te kopen.
Rembrandt was een groot bewonderaar van de Zuid-Nederlandse kunstenaar Peter Paul Rubens (1577-1640). Voor enkele schilderijen baseerde Rembrandt zich zelfs op composities van de Vlaamse meester. Het is dan ook niet vreemd dat Rembrandt op 8 oktober 1637 een schilderij kocht van Rubens. Hij betaalde er bijna 425 gulden voor aan de advocaat Trojanus de Magistris. Dat was de boekhouder van de schilder Jan Jansz Uyl. Uyl had geld geleend van De Magistris en gaf hem het schilderij van Rubens als onderpand. De Magistris verkocht het vervolgens aan Rembrandt.
Rembrandt legde een eigen kunstverzameling aan, voor zichzelf en voor de verkoop. Een Rubens mocht in zijn verzameling niet ontbreken. Het schilderij van rond 1605 verbeeldde de mythe van Hero en Leander. Leander zwemt ’s nachts de Hellespont over om bij zijn geliefde Hero te komen. Als de fakkel die Hero heeft aangestoken om hem de weg te wijzen dooft in een storm, verdrinkt hij. Rubens schilderde de nachtelijke onweersstorm en het woest kolkende water met daarin het bleke lichaam van Leander. In 1644 verkocht Rembrandt het schilderij voor 530 gulden – met winst dus – aan de kunsthandelaar Lodewijk van Ludick.
Artist: Peter Paul Rubens, Flemish, 1577–1640
Hero and Leander
ca. 1604
Oil on canvas
95.9 × 128 cm, 31.75 kg (37 3/4 × 50 3/8 in., 70 lb.)
Gift of Susan Morse Hilled
1962.25
This painting illustrates the ancient Greek legend of Leander, who swam the Hellespont for midnight meetings with his beloved Hero, custodian of the doves and sparrows of Aphrodite. On a fatal stormy night, he perished in the waves, and the despairing Hero cast herself into the sea to join him in death. The picture is an important example of Rubens’s early work in Italy, where he developed his interest in classical and mythological subject matter.
Financiële moeilijkheden dwongen Jan Jansz Uijl, zijn bezittingen te verkopen en zijn huishouding over te brengen naar de Bloemgracht. Krachtens vrijwillige overeenkomst had hij reeds in 1635 het beheer over zijn geldmiddelen toevertrouwd aan de advocaat Trojanus de Magistris. Deze was net als Uijl Rooms- Katholiek. Redde de geloofsgenoot hem van een dreigend faillissement ? Uyl en Rembrandt hebben elkander goed gekend. Als vertegenwoordigers van De Magistris kwamen beiden in October 1637 op een schilderijenveiling. Hun gezamenlijk honorarium bedroeg 2 gld. 10 stuivers.
Bij de Derde Uitleg in 1613 werd onder de naam het ‘Nieuwe Werck’ de Jordaan aangelegd. Wonen en werken waren nog niet gescheiden destijds en het gebied gelegen tussen de chiquere Bloem- en Rozengracht werd een woonwijk voor ambachtslieden die hun nijverheid vaak aan huis uitoefenden. Vele gangen leidden naar de binnenterreinen en achtererven waar men onder afdakjes of in de open lucht werkte.
Naar aanleiding van de bijgewerkte versies van de stadsplattegrond van Balthasar Florisz. van Berckenrode zien we dat de plek van Bloemgracht 145 bebouwd is tussen 1625 en 1647. De 17e-eeuwse Dubbelde of Dubbele gang is hier nog niet ingetekend, mogelijk was hij destijds overkluisd.
In de 17e eeuw was in deze wijk vooral de textielnijverheid geconcentreerd. Dit zou verklaren waarom de Dubbelde gang ook wel bekend stond als (Wol)weversgang. In de 18e eeuw maakte de textiel plaats voor tientallen suikerbakkerijen, wat een mogelijke verklaring is voor andere bijnamen van de Dubbelde gang: de Bakkersgang of het Bakkershofje.
In de dagen van zijn roem woonde Uyl op het Singel over de Appelmarkt (tussen Oude Spiegelstraat en Wijde Heisteeg)
5. 3. 1639 compareerde - Jan Jansz Uyl, schilder, woonende alhier - en verclaerde schuldich te wesen aan Joff Susanna de Golts, Wed. wijlen Cornelis de Golts, de somma van 600 guldens en 160 guldens van verloopen interest, maeckende, met de gedane onkosten - 772 guldens en 15 stuyvers, volgens d obligatie, daervan bij hem compt met sijn broeder Arent Janssen Uyl za(1.): (daervan hij 29. 6. 1639 Jan Jansz den Uyl, schilder, verkoopt voor Fl. 450 een huis in de lange Aertsgang, een uitgang hebbende in de Paerden straat en aan de Schans.
22. 10. 1639
’s nachts wordt een gemeenschappelijk testament opgemaakt van den ziek geworden J. J. den Uyl met zijn vrouw Geertie Jans wonende op de Blomgraft: (de man is sieck van lichame op een stoel voor 't vuyr in de kelderkamer sittende).
22. 10. 1639
J. J. Treck ontvangt een machtiging tot regeling van de verkoop van een huis voor den bedlegerigen Uyl.
24-11-1639
stierf Jan Jansz. in zijn woonhuis op de Bloemgracht.
31. 12. 1640
insinueeren de procuratiehouders van Susanna de Golts de weduwe van Jan Jans Uyl, in sijn leven schilder, en Jan Janssen Treck, schilder, bij haar inwonende: ........ had 1 Maart 1640 beloofd binnen 3 weken de schuld van Jan Jansz Uyl te betalen.
12. 12. 1641
werd de nalatenschap van den Uyl door zijn weduwe Geertruyd Jans en door J. J. Treck (als voogd van hun kinderen) verdeeld.
Achter bleven de weduwe, Geertruyd Jans Treck, zuster van de schilder Jan Treck, en twee zoons, allebei, mirabile dictu, Jan geheten. De oudste, Jan de Oude of Ulaeus genoemd, verwierf zich naam als etser, tekenaar, schilder en dichter.
Na de dood van zijn zwager nam Jan Treck (ca 1606-25-09-1652) de zorg op zich voor zijn weduwe en kinderen tot zij hertrouwde. Hij overleed in Amsterdam in september 1652.
Zoon: Johannes den Uyl den Ouden (1624-1670)
Getrouwd met Barbara Celens 18-11-1659 Amersfoort
Also known as
Johannes den Uyl II
primary name: primary name: Uyl II, Johannes den
other name: other name: Uil, Jan den
other name: other name: Uyl, Jan den
other name: other name: Vyl II, Johannes den
Inventaris van alle de goederen ende imboel bevonden in den sterffhuijse van sal-r Anthoni Gaillard burger deser stad Amsterdam overleden den 20-en October 1639 binnen sijnen huijse gestaen op den hoeck van de borse alhier naerlatende twee sonen ende een dochter te weten Anthoni, Steven ende Anneken Gaillard , beschreven by mij Willem Hasen bij den Hove van Holland geadmitteerd openbaer Notaris ... ten versoecke van Sr. Jonas Abeels ende Mathys Luls, als geordonneerde testamentaire voogden, blykende by den testament van den selven Anthoni Gaillard. Gedaen in den jaer, maend ende ten dache ondergeschreven.
NORTH CAROLINA MUSEUM OF ART
Jan Jansz. Treck - Still Life with Glass of Wine, pewter Jug and other Objects