Foundation Musick's Monument
IN ALLE PROCESSEN HEEFT LOUIS DULCKEN MET VASTE REGELMAAT ONDER DIT SCHILDERIJ GESTAAN
Het kleine Hasselt in Overijssel heeft een rijke historie als vestingstad met veel privileges waaronder een eigen rechtspraak. Opmerkelijk is dat in 1762 op het marktplein bij het stadhuis nog een doodstraf voltrokken wordt. Een man die beschuldigd wordt van dood door schuld wordt ten overstaan van de toegestroomde burgers met een zwaard onthoofd.
Het gezin Dulcken gaat in Hasselt wonen op de hoek van de Nieuwstraat en de Regenboogsteeg. In Hasselt gaat Louis aan het werk als orgel- en klavecimbelbouwer. In het pand aan de Nieuwstraat heeft hij een atelier en werkplaats ingericht. Net als bij zijn vader stapelen de schulden zich op die we kunnen lezen in de verschillende processen.
In het voorjaar van 1771 wordt Dulcken met een nieuw probleem geconfronteerd. Een lid van het soldatengarnizoen in Hasselt, cornet van Guldener verspreidt kwaadaardige laster. Dulcken wordt van sodomie beschuldigd. Op 22 september slaat de vlam in de pan. In de herberg van Jan Mansvelt zit een groot aantal personen en het gesprek komt op Dulcken. Twee personen, Hendrik Tracy de Wilde en officier Hendrik Stuijlen verspreiden de laster waar Guldener mee begonnen is als zijnde waar. Dulcken doet op 8 oktober via zijn advocaat aangifte tegen de Wilde wegens kwaadaardige laster.
De eis is dat de Wilde in het openbaar erkent dat hij verkeerd heeft gehandeld door leugens te verspreiden, waardoor de goede naam en eer van Dulcken is geschaad. Ook wordt er 1000 ducaten als schadeloosstelling geëist.
De sfeer tussen Dulcken en de magistraat Exalto D’Almaras is ondertussen uiterst gespannen. Dulcken uit zijn boosheid bij een van de burgemeesters. Daarvan is de burgemeester niet van gediend. De magistraat laat daarop Dulcken oppakken en in de gevangenis zetten. Dit gebeurt waarschijnlijk direct na 7 januari 1772.
Dulcken gaat in 1773 naar Antwerpen, de stad waar zijn vader zoveel clavecimbels bouwde. Zijn woonadres blijft Hasselt waar zijn vrouw en kinderen blijven wonen, maar zijn werkadres is Antwerpen. Hij heeft daar waarschijnlijk twee redenen voor. In de eerste plaats is hij in Hasselt zijn leven niet zeker. Op sodomie stond de doodstraf. Het handelen van de magistraat is zo onberekenbaar dat hij zomaar weer opgepakt kan worden. De tweede reden is dat hij in Antwerpen betere kansen ziet om zijn nieuwe vinding de pianoforte op de markt te brengen.
In de Gazette van Antwerpen van 10 september 1773 staat een advertentie waarin hij zijn werk aanprijst. ‘Jean Louis Dulcken, (oudste zoon van den overledene Daniël Dulcken), meester orgel en clavecimbelmaker tegenwoordig te Antwerpen, met intentie om aldaer mettertijd daar te komen woonen, presenter zijn dienst om te maeken ofte repareren orgels oft clavecimbels.
Op 13 maart 1777 GENT
DAt’er in den Haeze-Wind op de Koorn-Markt binnen deze Stad te zien en te koopen is een Steirt-Clavecimbel met dobbele Clavieren en vyf Registers, gemaekt door Daniël Dulcke tot Antwerpen in 1740, en nu onlangs door zynen zoon tot vyf Octaven compleet gebragt met een nieuwe ondervindinge, waer door men den Toon kan doen verminderen en ophouden, voor welk mechanicq Werk den voornoemden Zoon de thien eerstkomende jaeren verantwoord.’.
Dulcken probeert aansluiting te zoeken bij de kerk van zijn ouders in Antwerpen. Er is een brief van 26 oktober 1774 bewaard gebleven van ds. Diepelius aan de magistraat van Hasselt. Uit die brief wordt duidelijk dat Dulcken niet zonder meer kan worden toegelaten. De dominee heeft van een knecht van Dulcken verhalen te horen gekregen over wat er in Hasselt is voorgevallen.
Dulcken reageert woedend. In Hasselt is hij afgewezen en nu wijst de dominee hem af op grond van roddels.
Samenvatting van de brief van Johannes Diepelius 1774
De oorzaken die mij aanporren om een hooge-attestatie van UEdekmogenden te vraegen, is geenszins haat, ofte wederwraak, want God verbied den haat en gebied een wreker te zijn, omdat hij des Heeren is; maar een verhaal van Dulkens knegten, waaruijt verstaan heb, dat haer Baas van den Magistraat aldaer vanwegens sodomie verdagt was, dat hij meer als al te veel schulden aldaar hadde, dat hij om burgemeester te woorde was gevangelijk gezet, hebbende vele burgers opgeruit, dat hij met eene jodinne was in verdagt geweest, en nog veel andere grootere boosheden bedreven hadde.
7 mei 1776
Het proces betreffende sodomie loopt al vanaf 22 september 1771 en vindt nu een einde. Dulcken wordt in het gelijk gesteld en De Wilde wordt veroordeeld voor het verspreiden van kwaadaardige laster. Of Dulcken de 1000 gulden schadeloosstelling heeft gekregen is niet duidelijk.
Op 3 november 1776 zijn Dulcken en zijn vrouw in Amsterdam waar ze een kopie van hun huwelijksakte in de kerk in Sloterdijk ophalen. Om ergens anders een nieuw leven te kunnen beginnen, hebben ze deze akte waarschijnlijk nodig om te kunnen bewijzen dat ze gehuwd zijn. Uit deze gegevens blijkt dat de familie Dulcken uiterlijk november 1776 Hasselt heeft verlaten.
Ze gaan wonen in Antwerpen van waaruit hij zijn nieuwe vinding, de pianoforte, in diverse steden verkoopt. Op 13 maart 1777 is hij in Gent, waar hij in het logement de Haeze-Wind een klavecimbel verkoopt met dubbele klavieren en vijf registers, in 1740 in Antwerpen gemaakt door Daniël Dulcken. Johannes Lodewijk heeft de klavecimbel van zijn vader omgebouwd tot een pianoforte en het vergroot tot vijf octaven.
Toch blijft hij niet in Antwerpen wonen. Rond 1780 vestigt hij zich in Parijs, in 1783 in de Rue Vieille du Temple en vanaf 1788 in de Rue Mauconseil. Zijn laatste levensteken komt uit München waar hij bij zijn zoon gaat wonen. Hij overlijdt tussen 1793 en 1795 te München want op de ondertrouw acte van Jan Dulken 1795 staat: ouders dood
VIDEO DEEL I - Bach Goldberg Var. 30. a 1 Clav. (Cees-Willem van Vliet - Bätz orgel Amersfoort)
ONDERTROUW TE AMSTERDAM
Johan Lodewijk Dulcken (Louis Sr) van Mastrigt gaat op 7 may 1756 in ondertrouw te Amsterdam met Catrina Koning. Syn vader Daniel Dulken, te Antwerpen heeft consent goet ingebragt. Acte verleent den 23 May 1756 om te Sloterdijk te trouwen.
CATTHUYSERS STRAAT - WEDUWEHOFJE AMSTERDAM
Amsterdamsche courant: LOUIS DULCKEN, Mr. Orgel- en Clavecimbaal-maaker, woonende bezyden het Catthuysers kerkhof t’Amsterdam, presenteerd uit de hand te koop een magnificq Clavecimbaal, zynde een Staartstuk; het geen alle dagen (uitgenomen Sondags) te zien is, ‘s morgens van 9 tot 1, en ’s namiddags van 3 tot 8 uuren. NB. Alhoewel ‘er gezegt word dat zyn welbekend Koninglyk Cabinet-Orgel zoude verkogt weezen, zo adverteerd men mits dezen, dat het zelve nog te koop is.
De huizen naast het Weduwehofje Kathuysers Straat staan er nog steeds. De “vier seizoenen” gebouwd in 1731.
VIDEO DEEL II HASSELT - (1762-1776)
HUIS VAN DULCKEN AAN DE NIEUWSTRAAT TE HASSELT
Catharina Koning speelt de sonate opus 2 - deel I, gecomponeerd door Francesca Lebrun in de witten kamer. (Paula Bär-Giese sopraan, kleding Lydia Vroegindeweij)
HET OUDE RAADHUIS (REGTHUYS) TE HASSELT OVERIJSSEL
THEMA HAAT OFTE, WEDERWRAAK
VIDEO REGHTHUYS HASSELT
In dit gedeelte van de video is het decor de rechtszaal van het Oude Raadhuis voor de Aria Oh mia cor uit ALCINA van Händel.
Alcina - Paula Bär-Giese - sopraan Cees-Willem van Vliet - clavecimbel Magistraat - Henk Poelarends
Het leven van Nicolaes van Galen van HASSELT (Overijssel)
VIDEO DEEL III
NICOLAES VAN GALEN - JOHANNES VERMEER VAN HASSELT - INFO NICOLAES VAN GALEN
Hans Meijer - luit
IN ALLE PROCESSEN HEEFT LOUIS DULCKEN DUS MET VASTE REGELMAAT ONDER DIT SCHILDERIJ GESTAAN
De Rechtspleging van Willem de Goede (190 x 213 cm) Gesigneerd door N v Galen en gedateerd 1657 vanaf 1657 tot heden OUDE RAADHUIS HASSELT
Het doek is gesigneerd door de in Hasselt wonende N. van Galen. Zoon van Juriaen van Galen en de 'adellijke' Rijkien van Ittersum. Zij was de dochter van de licentmeester en later Hasselter burgemeester Hendrik van Ittersum en Carsien Claesen. In 1605 was zij met Jurrien getrouwd. Nicolaes van Galen zelf huwde in 1649 met de in Amersfoort geboren Johanna Ferreris. De in 1639 geboren zoon van haar oudere broer mr. Bernard Ferreris, Dirck, was eveneens schilder. Van Galen, die inmiddels 2 kinderen had gekregen, Rijckjen (1650)en Theodoor (1652), verbleef in 1652 in Kampen waar hij contact had met de Amsterdamse kunsthandelaar Jacob Ritsma. In genoemd jaar eiste de schilder Claes van Galen in een brief van deze Ritsma de afdracht van het bedrag dat hij ontvangen had voor twee aan hem ter hand gestelde schilderijen. Nicolaes van Galen voegde aan het schilderij F. [ fecit (= maakte)] toe.
Het leven van Nicolaes van Galen van HASSELT (Overijssel)
